Leerboek traditionele Europese natuurgeneeskunde

De laatste decennia wordt steeds duidelijker dat zowel ziek zijn als zoeken naar genezing sterk historisch en cultureel bepaald zijn. Er is sprake van een herwaardering voor de traditionele geneeswijzen van alle culturen, met name de Aziatische richtingen, omdat deze goed gedocumenteerd en geconserveerd zijn.
Dit in tegenstelling tot de traditionele Europese natuurgeneeskunde. In veel landen werd in de 19e en 20ste eeuw de traditionele geneeskunde verdrongen door een geneeswijze die gericht was op het bestrijden van ziektesymptomen en ziekteverwekkers. De kern van de klassieke medische erfenis, het zelfgenezend vermogen van de zieke mens en de optimalisering hiervan, verdween hierdoor steeds meer uit beeld. Tegen deze stroom in zijn er tot op de dag van vandaag wetenschappers, artsen en therapeuten die zich niet kunnen verenigen met dit verlies.
Mede doordat overheden en reguliere geneeskundigen de klassieke Europese medische erfenis niet koesterden maar drastisch afwezen, is er in de 20ste eeuw een wildgroei ontstaan van allerlei diagnostische en therapeutische 'natuurgeneeskundige' methoden. Zonder de achterliggende natuurgeneeskundige filosofie hierbij te betrekken, worden dergelijke methoden steeds vaker ingezet om de ziekte te bestrijden en niet om de zieke te genezen.
Het is belangrijk dat de natuurgeneeskundige bekend is met de actuele wetenschappelijke kennis over de mens en deze zo veel mogelijk integreert, maar de oorspronkelijke natuurgeneeskundige filosofie moet niet worden vervangen door de ideologie van de invasieve ziektebestrijding.
De natuur geneest: De arts is niet de meester, maar de dienaar van de natuur, aldus luidt het hippokratische uitgangspunt, dat in het 'Leerboek Traditionele Europese Natuurgeneeskunde' centraal staat.

In Nederland bestaan sinds 35 jaar particuliere hbo-opleidingen in de natuurgeneeskunde. De auteurs van dit boek zijn als docenten bij verschillende van deze opleidingen betrokken en hebben het ontbreken van een leerboek voor de kern van het natuurgeneeskundige beroep als een gemis ervaren. Het is met name de methodiek van de constitutionele behandeling die zonder leerboek moeilijk kan worden overgedragen.
Het boek bestaat uit drie delen die in samenhang de achtergrondfilosofie, historie, inhoud en positie van de natuurgeneeskunde expliciet maken.

Deel A - Fundament - start met de basisprincipes en de historische ontwikkeling van de traditionele Europese natuurgeneeskunde. Vervolgens worden de theoretische concepten waarop de natuurgeneeskunde stoelt n voor n toegelicht. De natuurgeneeskundige (student) heeft deze basiskennis nodig om de methodiek van de natuurgeneeskunde te kunnen begrijpen en hanteren.

Deel B - Werkwijze - vormt letterlijk en figuurlijk de kern van het boek. In dit deel worden de meest toegepaste en onderwezen diagnostische methoden en therapien besproken. Onder verwijzing naar de fundamenten uit deel A wordt stap voor stap uitgelegd hoe de natuurgeneeskundige de zorg aan de individuele patint invulling geeft en welke strategien daarbij worden gebruikt om het doel, een betere gezondheid, met natuurlijke middelen na te streven. De gegeven voorbeelden maken de hedendaagse praktijkvoering transparant en beter overdraagbaar.

Deel C - Positionering - behandelt de plaats die de natuurgeneeskundige inneemt binnen de Nederlandse maatschappij in het algemeen en de zorgverlening in het bijzonder. Er wordt aangegeven hoe de kwaliteit van de beroepsuitoefening wordt bewaakt en hoe deze door middel van onderzoek zou kunnen worden verbeterd. Hoewel de publieke acceptatie en waardering voor de complementaire geneeskunde meerdere malen door onderzoeken is vastgesteld, zijn er in ons land ook instanties die de natuurgeneeskunde graag zouden laten verdwijnen. De argumenten die een rol spelen in de discussie met deze partijen worden eveneens in dit deel behandeld.

De gedetailleerde inhoudsopgave en opbouw in 16 hoofdstukken met 107 (sub) paragrafen, steeds voorzien van een korte inleiding, maakt het eenvoudig om desgewenst capita selecta uit het boek te bestuderen.



Hoofdstuk 1 Traditionele Europese natuurgeneeskunde
1.1 Inleiding
1.2 Uitgangspunten

Hoofdstuk 2 Historische ontwikkeling van de natuurgeneeskunde
2.1 Inleiding
2.2 De oudheid
2.3 Middeleeuwen en renaissance
2.3.1 Kloostergeneeskunde
2.3.2 Renaissance
2.3.3 Alchemie
2.3.4 Fysiognomie en signatuurleer
2.4 De 17e en 18e eeuw
2.5 De 19e eeuw
2.6 De 20ste eeuw
2.6.1 Psycho-neuro-immunologie en psycho-neuro-endocrinologie
2.7 Ontwikkelingen in voedingsleer en voedingstherapie
2.8 De 21ste eeuw

Hoofdstuk 3 Humoraalpathologie
3.1 Inleiding
3.2 Elementen
3.3 Kwaliteiten
3.4 Lichaamssappen

Hoofdstuk 4 Temperamenten en constituties
4.1 Inleiding
4.2 Temperamenten
4.3 Constituties
4.4 Constituties volgens Ashner
4.5 Oogconstituties
4.6 Constitutie en DNA
4.7 Temperamenten, constituties en disposities in de moderne natuurgeneeskunde
4.8 Samenvatting

Hoofdstuk 5 De systeembenadering van het leven
5.1 Inleiding
5.2 Mens- en natuurbeelden
5.3 Ontstaan en karakter van het leven
5.4 De systeemtheorie
5.5 Homeostase
5.6 Coherentie, communicatie en informatie
5.7 Besturingssystemen en stofwisselingssystemen
5.8 Gezondheidsbevordering volgens de systeemtheorie

Hoofdstuk 6 Het basis-bioregulatiesysteem
6.1 Inleiding
6.2 Het concept van het basis-bioregulatiesysteem
6.3 De ontwikkeling van het organisme uit de bevruchte eicel
6.4 Het basis-bioregulatiesysteem
6.5 Afstemming: Gezondheid en ziekte
6.6 Besluit

Hoofdstuk 7 Homotoxineleer volgens Reckeweg
7.1 Inleiding
7.2 Ziekte en gezondheid
7.3 De zes-fasentabel
7.4 De zes-fasentabel geactualiseerd
7.5 Het systeem van Reckeweg in de praktijk

DEEL B - WERKWIJZE

Hoofdstuk 8 Diagnostische methoden
8.1 Inleiding
8.2 Anamnese
8.3 Stoorveld- en BBRS-diagnostiek
8.4 Diagnostiek volgens Dr. F.X. Mayr
8.5 Oogdiagnostiek
8.6 Hand-, gelaat- en tongdiagnostiek
8.7 Reflexzonen diagnostiek en therapie

Hoofdstuk 9 Behandelmethoden
9.1 Inleiding
9.2 Chemische, fysische en informatieve behandelmethoden
9.3 Het concept van bloed- en lichaamsvochtreiniging.
9.4 De reinigingskuur
9.5 Voedingstherapie
9.6 Orthomoleculaire geneeskunde
9.7 Probioticatherapie
9.8 Fytotherapie
9.9 Hydro- en balneotherapie
9.10 Massage
9.11 Schroepfen
9.12 Informatieve therapien
9.12.1 Aromatherapie
9.12.2 Bach-bloesemremedies

Hoofdstuk 10 Natuurgeneeskundige analyse
10.1 Inleiding
10.2 Analyse
10.3 Voorbeelden natuurgeneeskundige analyse

Hoofdstuk 11 Behandelstrategien en behandelplan
11.1 Inleiding
11.2 Preventie
11.3 Ontlastende therapien
11.4 Ondersteunende therapien
11.5 Regulerende therapien
11.6 Symptoombestrijdende therapien
11.7 Behandelplan
11.8 Voorbeelden behandelplan
11.9 Prognose
11.10 Voorbeelden prognose

Hoofdstuk 12 Begeleiding en afronding van de behandeling
12.1 Inleiding
12.2 Begeleiding
12.3 Evaluatie van klachten en symptomen
12.4 Evaluatie van de behandeling
12.5 Afbouwen en ontslag
12.6 Samenvatting hoofdstuk 10, 11 en 12

Hoofdstuk 13 Casustiek
13.1 Inleiding
13.2 Diagnostische bevindingen
13.3 Analyse
13.4 Behandelplan
13.5 Begeleiding
13.6 Afbouw
DEEL C - POSITIONERING

Hoofdstuk 14 Verschillen tussen de traditionele Europese natuurgeneeskunde en andere behandelwijzen
14.1 Inleiding
14.2 Vergelijking met de reguliere geneeskunde
14.3 Vergelijking met de volksgeneeskunst
14.4 Vergelijking met de paranormale of spirituele geneeswijzen
14.5 Vergelijking met de antroposofische geneeskunde
14.6 Vergelijking met de homeopathische geneeskunde
14.7 Vergelijking met de Aziatische geneeswijzen
14.8 Samenvatting

Hoofdstuk 15 Juridische en maatschappelijke positie van de natuurgeneeskunde
15.1 Inleiding
15.2 Wettelijke regulering van het beroep
15.3 Vergoedingsregeling (verzekering)
15.4 Beroepsverenigingen, tucht- en klachtcommissies, patintenorganisatie
15.5 Opleidingen en nascholing
15.6 Maatschappelijke acceptatie

Hoofdstuk 16 Wetenschappelijke discussiepunten
16.1 Inleiding
16.2 Onderzoek in de natuurgeneeskunde
16.3 Het placebo- en nocebo effect
16.4 Pseudowetenschap en kwakzalverij
16.5 Gezondheidsbevordering in de reguliere geneeskunde
16.6 Besluit
Literatuur en websites

Register